Nίκος Μηλαπίδης

Mοιάζει με τυφώνα που ξηλώνει την στέγη του σπιτιού, την ώρα που είχες καταφέρει να την επιδιορθώσεις. Περάσαμε μια πολύ σκληρή δεκαετία ως χώρα. Υποφέραμε χωρίς να διαμορφώσουμε ένα κοινά αποδεκτό αναπτυξιακό μοντέλο. Κι ύστερα ήρθε η πανδημία και σταμάτησε ο κόσμος. 

Αυτή την ώρα, η φυσική και η οικονομική επιβίωση αποτελεί την κυρίαρχη προτεραιότητα σε όλο τον πλανήτη. Ο Covid-19 προσβάλλει τον ανθρώπινο οργανισμό, καταστρέφει τον οικονομικό κύκλο, τις εφοδιαστικές αλυσίδες και προκαλεί σειρά σημαντικών διαρθρωτικών αλλαγών στην παγκόσμια οικονομία.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η πανδημία μοιάζει να αλλάζει το μείγμα πολιτικής υπέρ της αντιμετώπισης συλλογικών απειλών. H πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την συγκρότηση του Ταμείου Ανάκαμψης είναι μια υπέρβαση που υπηρετεί την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση καθώς συντελείται το πρώτο ουσιαστικό βήμα αμοιβαιοποίησης του ευρωπαϊκού χρέους.

Με το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο Next Generation EU, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση για πρώτη φορά θα αντλήσει 750 δισ. ευρώ από τις αγορές για λογαριασμό των μελών της, με εγγύηση τις ετήσιες συνεισφορές των κρατών που τη συναπαρτίζουν, και θα διανείμει τα 2/3 των πόρων αυτών ως επιχορηγήσεις στα κράτη-μέλη (απομένει να συμφωνηθεί).

Περιλαμβάνει κεφάλαια για την ανακούφιση της οικονομίας, την αποκατάσταση των ζημιών, τη στήριξη των ασθενέστερων και την αναχαίτιση της ανεργίας. Περιλαμβάνει επίσης και ξεχωριστά κεφάλαια επανεκκίνησης προσαρμοσμένα στις σύγχρονες ανάγκες της οικονομίας των ψηφιακών δεδομένων και της κλιματικής αλλαγής. Προσοχή, δεν παρέχονται λύσεις προκάτ. Η πρωτοβουλία ανήκει στο κάθε κράτος-μέλος να ορίσει τις προτεραιότητές του μέσω εθνικών σχεδίων ανάκαμψης που θα λαμβάνουν υπόψη τη δομή και τις ανάγκες της κάθε οικονομίας.

Για την Ελλάδα σχεδιάζεται να αναλογούν σχεδόν 60 δισ. σε επιχορηγήσεις και δάνεια, περίπου 32 δισ. από το νέο πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης για την περίοδο 2021-2024, 20 δισ. από το υπό διαπραγμάτευση νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 και περίπου 10 δισ. σε δάνεια.

Τα χρήματα είναι πολλά, περίπου το 1/3 του ελληνικού ΑΕΠ, ικανά να μεταμορφώσουν τη χώρα. Το πόρισμα της επιτροπής Πισσαρίδη, που θα είναι grosso modo, το κλειδί για το ελληνικό θησαυροφυλάκιό του Next Generation EU, έχει ως μεγάλο στοίχημα την αποτελεσματικότερη απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Και σωστά. Η ελληνική γραφειοκρατία και οι αγκυλώσεις του δημοσίου είναι ικανά να ματαιώσουν (και) το όραμα για την Ελλάδα του 2030.

Η χώρα οφείλει να στρέψει τους πόρους του Ταμείου της Επόμενης Γενιάς (ελληνιστί) σε πολλές παραγωγικές επενδύσεις. Σε καλά μελετημένα και καλύτερα εκτελεσμένα προγράμματα για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις, οι νέοι να μείνουν στον τόπο και να ευημερήσουν.

Η ποιότητα των μελών της επιτροπής προεξοφλεί την ποιότητα του πορίσματος. Το εισιτήριο για την παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας είναι αυτό το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης, που πρέπει να υπερβαίνει τον ορίζοντα μιας κυβέρνησης και τους σύντομους εκλογικούς κύκλους. Γι' αυτό και είναι απαραίτητο να τύχει ευρύτατης αποδοχής.

Σήμερα όλοι, μα όλοι, παραδέχονται ότι χώρα που στηρίζεται μόνο στην κατανάλωση και τον δανεισμό, δεν έχει μέλλον. Συνεπώς, το σχέδιο ανάκαμψης στον πυρήνα του οφείλει να περιλαμβάνει ένα δραστικά διαφορετικό παραγωγικό μοντέλο που θα προωθηθεί από ένα δραστικά διαφορετικό κράτος. Να παράγουμε διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά με το κράτος ρυθμιστή και αρωγό και να καταναλώνουμε διαφορετικά.

Η επιτυχία με την οποία η Ελλάδα διαχειρίστηκε πρώτη φάση της πανδημίας απέδειξε τη σημασία της θεσμικής ανθεκτικότητας και του οργανωμένου κράτους. Κερδίσαμε τη διεθνή εκτίμηση. Επιτέλους όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας αντιλαμβάνονται ότι το κράτος είναι κάτι ριζικά διαφορετικό από το να μοιράζει λεφτά και να συντηρεί πελατειακά δίκτυα.

Ιστορικά, καμία ανθρώπινη κοινωνία δεν έχει δημιουργήσει κοινή ευημερία μόνο μέσω της ανακατανομής χρημάτων. Η ευημερία προέρχεται από τη δημιουργία θέσεων εργασίας που αποδίδουν αξιοπρεπή αμοιβή. Και είναι οι καλές θέσεις εργασίας, όχι η ανακατανομή, που παρέχουν στους ανθρώπους σκοπό και νόημα στη ζωή.

Τη στιγμή που διευρύνονται οι ανισότητες δεν μπορούμε να κρατούμε ζωντανό ένα αναχρονιστικό κράτος και ένα μοντέλο με στρεβλώσεις και μειωμένη προοπτική. Από τον εκ βάθρων μετασχηματισμό του κράτους εξαρτάται η γενναία στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας, η αναχαίτιση της ανεργίας, η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, η στήριξη των εργαζομένων και των βιώσιμων επιχειρήσεων.

Έχουμε την ατυχία, η ύφεση να βρίσκει τη χώρα εξαντλημένη. Η χώρα βίωσε μια πρωτοφανή απο-επένδυση σε όλο το φάσμα και την έκταση οικονομικής δραστηριότητας. Οι δημόσιες επενδύσεις πάγωσαν. Κατέχουμε τη χειρότερη θέση στη σχέση χρέους/ΑΕΠ στην Ε.Ε. (αναμένεται να φτάσει το 200% στο τέλος του 2020) και το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη ως προς το ΑΕΠ των συνολικών και ιδιωτικών επενδύσεων, κοντά στο 11%, και της εθνικής αποταμίευσης, κοντά στο 10%.

Και πριν την −άνευ προηγούμενου− κρίση λόγω της πανδημίας, υπήρχε αδήριτη ανάγκη να μιλήσουμε για το μέλλον της χώρας. Ζούμε σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία. Ο κόσμος αλλάζει ραγδαία και χρειαζόμαστε ένα νέο παραγωγικό πρότυπο. Η Ελλάδα οφείλει να αποκτήσει εξωστρέφεια, να συνδεθεί με την παγκόσμια οικονομία. Να διευκολύνει την καινοτομία και να επωφεληθεί από τις νέες τεχνολογίες. Να συμμετάσχει ισότιμα στις ευκαιρίες που προσφέρει η μετάβαση στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία. Για να αλλάξει η προοπτική της χώρας και να ξανακερδίσουμε τον διεθνή θαυμασμό.

Υπάρχει πιο οραματικός τρόπος να γιορτάσουμε τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση;

www.athensvoice.gr

Aν ισχύει το ρητό ότι ο καλύτερος τρόπος να προβλέψεις το μέλλον είναι να το διαμορφώσεις, τότε η πανδημία αποτελεί τον καμβά πάνω στο οποίο η ανθρωπότητα οφείλει να σχεδιάσει το μέλλον της, κάνοντας όμως τις επιλογές της στο παρόν.

Η πανδημία στέρησε (και συνεχίζει να στερεί) τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Ανέτρεψε τη ζωή εκατομμυρίων. Καθώς όμως ο κύκλος της ζωής συνεχίζεται, αυτή η πρωτοφανής κρίση μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο την ζωή πολλών. Μπορεί να συνεισφέρει σε μια ευρύτερη συνειδητοποίηση σχετικά με την ανάγκη προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και στον επαναπροσδιορισμό του σημείου ισορροπίας ανθρώπινης δραστηριότητας και φύσης.

Η μεταφορά του κορώνοϊού από κάποιο ζώο στον άνθρωπο, με όποιο τρόπο κι αν αυτό συνέβη, σχετίζεται με το σύγχρονο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης. Οι εκτεταμένες δραστηριότητες εντός των οικοσυστημάτων και η εξάντληση των φυσικών πόρων βλάπτουν κατά τρόπο, ανεπανόρθωτο εντός των ορίων μια ανθρώπινης γενιάς, την ισορροπία στο κλίμα και τη βιοποικιλότητα.

Η υγειονομική κρίση είναι η πιο επείγουσα απειλή που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα σήμερα. Κράτη με διαφορετικές κουλτούρες έδωσαν διαφορετικές απαντήσεις στο πώς μια κοινωνία διαχειρίζεται τα σημαντικά αγαθά της ζωής και της υγείας. Να μην ξεχνάμε όμως ότι η κλιματική αλλαγή είναι η πιο μεγάλη απειλή και η οργανωμένη απάντηση της παγκόσμιας κοινότητας αναζητείται.

Από την εμπειρία κάθε χώρας, κυρίως από τα λάθη και τις αποτυχίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας αντλήσαμε χρήσιμα διδάγματα για τη στρατηγική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Διότι η προστασία του περιβάλλοντος, ως φυσική προέκταση της προστασία της ζωής, και η οικονομική ανάπτυξη είναι κατ’ ουσία, έννοιες συμπληρωματικές. Η κρίση του Covid-19 ακινητοποίησε τις οικονομίες όλου του κόσμου, στέλνοντας το μήνυμα ότι πραγματική οικονομική ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί μόνο υπό όρους αειφορίας.

Η αισιόδοξη ματιά λέει ότι η πανδημία κατέστησε πιο σαφές σε όλους μας, ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, είναι ακόμα θέμα επιλογής. Ο άνθρωπος είναι ο αυτουργός αλλά κι εκείνος που θα υποστεί τις συνέπειες. Άρα για να είμαστε ανθεκτικοί και βιώσιμοι δεν αρκεί απλά να αντιδρούμε σε μια κρίση. Δεν αντέχουμε να «ανοιγοκλείνουμε» την οικονομία και την κοινωνία. Είναι προτιμότερο να σχεδιάζουμε έγκαιρα, αποτελεσματικές πολιτικές με βάση την αβεβαιότητα.

Η επαναφορά της επιστήμης και των ειδικών στην δημόσια σφαίρα και στην συνείδηση των πολιτών είναι μια θετική εξέλιξη. Η επιστήμη άλλωστε, είναι η καλύτερη δυνατή μέθοδο που έχουμε για να καταλάβουμε τον κόσμο.

Η γρήγορη προσαρμογή στον (αναγκαστικά) νέο τρόπο ζωής έδειξε ότι όταν θέλουμε κάτι, μπορούμε να το πετύχουμε συλλογικά, ως κοινωνίες και ως χώρες. Δεν μπορούμε όμως να σταματήσουμε ούτε την πανδημία, πολλώ δε μάλλον την κλιματική αλλαγή χωρίς ανταλλαγή πληροφοριών, ανάληψη δεσμεύσεων και τήρηση πρωτοκόλλων και νόμων προσαρμοσμένων στις εθνικές ιδιαιτερότητες.

Καμία χώρα δεν μπορεί μόνη της να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις. Αντιθέτως το όφελος της διεθνούς συνεργασίας πολλαπλασιάζεται, όταν ενσωματώνεται σε μια παγκόσμια στρατηγική.

Ασφαλώς είναι άλλη η άμεση απειλή κατά της ζωής κι άλλο η υπερθέρμανση του πλανήτη. Σε καθημερινή βάση ο μέσος πολίτης δεν παρατηρεί το κλίμα. Σίγουρα όμως παρατηρεί τον καιρό. Τα πρωτοφανή κύματα καύσωνα, τις έντονες βροχοπτώσεις και τις μεγάλες περιόδους ξηρασίας. Η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι αφηρημένο και αβέβαιο. Θα καθορίσει την ευημερία των σημερινών εφήβων. Θα πλήξει, όπως και η πανδημία, κυρίως τα πιο ευάλωτα και μειονεκτικά τμήματα του πληθυσμού, τα τμήματα του κοινωνικού και οικονομικού περιθωρίου σε περιφέρειες ή μεγαλουπόλεις δημιουργώντας νέα πιεστικά μεταναστευτικά ρεύματα. Στην ουσία, η κλιματική αλλαγή όπως και η πανδημία βαθαίνει τις ανισότητες, αφού πλήττονται κυρίως εκείνοι που ευθύνονται το λιγότερο.

Σύμφωνα με έρευνα του εθνικού κέντρου περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ) 8.500 θάνατοι θα μπορούσαν να προληφθούν ετησίως στην Ελλάδα, εάν μειώνονταν οι συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης και οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Αν η Ελλάδα είχε 8.500 χιλιάδες θανάτους από την πανδημία, κανείς δεν θα μιλούσε για επιτυχία. Το «πρασίνισμα» της οικονομίας μας λοιπόν, είναι όρος επιβίωσης.

Ποτέ η τεχνολογική πρόοδος και η άνοδος του βιοτικού επιπέδου δεν γνώρισαν τόσο ραγδαία εξέλιξη. Ποτέ όμως στο παρελθόν τα πράγματα δεν ήταν τόσο άσχημα. Ένα πιο δίκαιο, πιο πράσινο και πιο καθαρό μέλλον απαιτεί παγκόσμια συμφωνία σήμερα

www.athensvoice.gr

Στις 17 Ιουλίου 2014 στη Νέα Υόρκη αστυνομικοί έριξαν βίαια στο έδαφος και ακινητοποίησαν τον 43χρονο μαύρο Έρικ Γκάρνερ, με την υποψία ότι πουλούσε λαθραία τσιγάρα. Ο παχύσαρκος, ασθματικός Γκάρνερ, που αντιστάθηκε στη σύλληψη αλλά δεν οπλοφορούσε, έχασε τις αισθήσεις του και λίγο αργότερα ξεψύχησε. Το ερασιτεχνικό βίντεο της σύλληψης του Γκάρνερ, έκανε τον γύρο του κόσμου. Ακούγεται καθαρά ο Γκάρνερ, πατέρας έξι παιδιών, να ψελλίζει: «Δεν μπορώ να ανασάνω».

Στις 9 Αυγούστου του 2014, ο 18χρονος Μάικλ Μπράουν, ο οποίος ήταν άοπλος και είχε σηκώσει τα χέρια ψηλά, πυροβολήθηκε από αστυνομικό στο Φέργκιουσον του Μιζούρι, σύμφωνα με μαρτυρία. Οι αρχές υποστήριξαν ότι είχε επιτεθεί σε αστυνομικό και προσπάθησε να του κλέψει το όπλο. Ο θάνατος του Μάικλ Μπράουν πυροδότησε μεγάλες ταραχές στο μικρό προάστιο του Σεντ Λούις, όπου ζει κατά πλειοψηφία πληθυσμός αφροαμερικανών, αλλά όπου σχεδόν όλοι οι αστυνομικοί είναι λευκοί.

Τον Νοέμβριο του 2014, ο 28χρονος λευκός αστυνομικός Ντάρεν Ουίλσον ο οποίος προκάλεσε την έκρηξη οργής και βίας στο Φέργκιουσον του Μιζούρι με τη δολοφονία του αφροαμερικανού, παραιτήθηκε από το αστυνομικό σώμα. Ωστόσο με απόφαση ενός σώματος ενόρκων απαλλάχθηκε από τις κατηγορίες και δεν του ασκήθηκε ποινική δίωξη. Η απόφαση προκάλεσε συγκλονιστικές ταραχές και οδομαχίες. Ο θάνατος των Γκάρνερ και Μπράουν οδήγησε στην ανάδυση του κινήματος “Black Lives Matter” στις ΗΠΑ.

2015

Ο Φάρελ Ουίλιαμς στην 57η τελετή των βραβείων Grammy ερμήνευσε το γνωστό τραγούδι του "Happy" συνοδευόμενος από χορευτές που φορούσαν φούτερ με κουκούλες και σήκωναν «ψηλά τα χέρια» κατά τη διάρκεια της τελετής, σε μία αναφορά στη βία κατά των μαύρων θυμάτων της αστυνομικής βίας.

2016

Τον Σεπτέμβριο του 2016 ο Colin Kaepernick, αστέρας του αμερικανικού φούτμπολ, αποφάσισε να γονατίσει διαμαρτυρόμενος για την αστυνομική βία, κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου των ΗΠΑ. «Δεν πρόκειται να σταθώ όρθιος και να κοιτάξω με υπερηφάνεια τη σημαία μιας χώρας που καταπιέζει τους μαύρους και τους έγχρωμους ανθρώπους. Για μένα το θέμα είναι μεγαλύτερο από το ποδόσφαιρο και θα ήταν εγωιστικό από πλευράς μου να κάνω πως δεν βλέπω. Υπάρχουν πτώματα στους δρόμους και άνθρωποι παίρνουν άδεια μετ΄ αποδοχών και αθωώνονται για φόνο» ανέφερε ο γνωστός αθλητής για την ενέργειά του.

2018

H Nike επιλέγει τον Kaepernick ως το κεντρικό πρόσωπο για τα 30 χρόνια της καμπάνιας «Just Do It». Η σύνδεση του κεντρικού σλόγκαν της Nike με την ιστορία του Kaepernick είναι σαφής. Η λεζάντα που επέλεξαν η εταιρεία και ο αθλητής για τη συνεργασία τους γράφει: «Believe in something. Εven if it means sacrificing everything».

2019

Το 2019 η διοικητική δικαστής Ρόζμαρι Μαλντονάντο που ανέλαβε την υπόθεση Γκάρνερ του 2014 στη Νέα Υόρκη, με μια εισήγηση 46 σελίδων, εκτίμησε ότι ο αστυνομικός Ντάνιελ Πανταλίο που σκότωσε τον Έρικ Γκάρνερ, έδωσε «μη ευλογοφανείς και ψευδείς» εξηγήσεις. Παράλληλα, χαρακτήρισε «μη αξιόπιστες» τις μαρτυρίες των συναδέλφων του. Το αποτέλεσμα της εσωτερικής έρευνας οδήγησε στην απόλυση του Παντάλιο από το αστυνομικό σώμα, πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Γκάρνερ.

Τι κοινό έχουν οι ανθρωποκτονίες των Γκάρνερ και Μπράουν; Την μη άσκηση ποινικής δίωξης των φυσικών αυτουργών για ανθρωποκτονία!

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αποφάσισε να μην ασκήσει ποινική δίωξη σε βάρος του κατηγορούμενου αστυνομικού, για τον θάνατο του Γκάρνερ. Η εκτενής έρευνα δεν κατέληξε στο «να καθορίσει οριστικά εάν ο αστυνομικός με δόλο υιοθέτησε ανάρμοστη συμπεριφορά, ένα άκρως "απαραίτητο στοιχείο" για την άσκηση ποινικών διώξεων».

Το «Δεν μπορώ να ανασάνω» δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά αποτελεί μέρος ενός φαύλου κύκλου κοινωνικής, οικονομικής και νομικής αδικίας.

2020

Οι τέσσερις αστυνομικοί που εμπλέκονται στην υπόθεση του Τζόρτζ Φλόιντ, πατέρα δύο παιδιών, που κατέληξε κατά τη διάρκεια βίαιης σύλληψης του στη Μινεσότα, αποπέμφθηκαν την Τρίτη 26 Μαΐου από το σώμα, αλλά παραμένουν ελεύθεροι όσο παραμένει ανοικτή η έρευνα. Η αστυνομία φέρεται να έχει στοιχεία ότι ο Φλόιντ προσπάθησε να περάσει για αληθινό ένα πλαστό χαρτονόμισμα των 20 δολαρίων σε εστιατόριο και αντιστάθηκε στη σύλληψη.

Το βίντεο της σύλληψης του Φλόιντ, το οποίο τράβηξε περαστικός, δείχνει έναν αστυνομικό να τον ακινητοποιεί στο έδαφος και να κρατά επί αρκετά λεπτά το γόνατό του πάνω στον λαιμό του. Ο Φλόιντ ακούγεται να λέει: «Δεν μπορώ να αναπνεύσω», όμως ο λευκός αστυνομικός του απαντά να παραμείνει ήρεμος. Μετά από πολύ λίγο, ο Φλόιντ παύει να κινείται και μοιάζει να έχει χάσει τις αισθήσεις του.

Χωρίς το βίντεο που αναρτήθηκε σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, οι αστυνομικοί «θα είχαν παρουσιάσει μια ψευδή εκδοχή των γεγονότων και θα είχαν κρύψει την υπόθεση κάτω από το χαλί», κατήγγειλε ο Μπέντζαμιν Κραμπ, δικηγόρος της οικογένειας του θανόντος. Η οικογένεια του Τζορτζ Φλόιντ ζήτησε να απαγγελθούν κατηγορίες για ανθρωποκτονία εναντίον τους.

Ο σταρ του NBA Λεμπρόν Τζέιμς ανήρτησε στο Instagram μια φωτογραφία του Κόλιν Κέπερνικ, γονατισμένου, και μία του Τζορτζ Φλόιντ ακινητοποιημένου στο έδαφος με τη λεζάντα: «Να γιατί. Καταλαβαίνετε ΤΩΡΑ; Ή εξακολουθεί να σας μπερδεύει;».

Μισό αιώνα και πλέον από τον χαμό του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, και παρά την κατοχύρωση ατομικών δικαιωμάτων, την εκλογή μαύρου Προέδρου, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών και η άσκηση ακραίας αστυνομικής βίας εις βάρος τους παραμένει σημαντικό πρόβλημα στις ΗΠΑ. Ακόμη κι αν οι ίδιοι οι Αμερικανοί δεν το παραδέχονται, οι διακρίσεις και οι διώξεις ει βάρος του μαύρου πληθυσμού συναρτώνται άμεσα με την ποιότητα της −υποτίθεται πιο φιλελεύθερης− Δημοκρατίας της εποχής μας.

23 εκατομμύρια μαύροι και λατινογενείς Αμερικάνοι περίπου ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας. Πολλοί από τους εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς της πανδημίας προέρχονται απ’ αυτή την τάξη −των μη προνομιούχων- που ζουν σε άθλιες συνθήκες.

Το «Δεν μπορώ να ανασάνω» δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός, αλλά αποτελεί μέρος ενός φαύλου κύκλου κοινωνικής, οικονομικής και νομικής αδικίας. Να δούμε αν αυτή τη φορά θα σπάσει στην υπόθεση Τζόρτζ Φλόιντ.

Δεν υπάρχει ένας αριθμός τηλεφώνου για να μιλήσεις στην Ευρώπη, όταν χρειάζεται». Η διάσημη ρήση αποδίδεται στον Χένρι Κίσινγκερ και εξακολουθεί να είναι η πιο αντιπροσωπευτική λεζάντα στην φωτογραφία του χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Την περίοδο 2010-2012, κατά τη διάρκεια της κρίσης στην ευρωζώνη  ο Tim Geithner, τότε επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ είχε παραδεχθεί ότι το να μιλάει διαδοχικά με την Μέρκελ, τον Σαρκοζί, τον Τρισέ, τον Σόιμπλε και τον Ντράγκι δεν ήταν (και πολύ) παραγωγικό.

Ο Robert Schuman προλογίζοντας την ιδρυτική πράξη της Ένωσης Άνθρακα και Χάλυβα το 1950 είχε πει ότι δεν αποφύγαμε τον πόλεμο, το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, διότι δεν καταφέραμε να φτιάξουμε την Ευρώπη! Λοιπόν, κι εμείς 70 χρόνια μετά δεν αποφεύγουμε τις διάφορες κρίσεις στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη διότι δεν καταφέραμε να φτιάξουμε όση Ευρώπη χρειαζόμασταν προκειμένου να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά  τις κρίσεις.

Στις ΗΠΑ υπάρχει ένα ομοσπονδιακό κράτος, υπάρχει ένα Σύνταγμα, ένα υπουργείο οικονομικών, μια δημοσιονομική πολιτική και μια ομοσπονδιακή τράπεζα με μηχανισμό διαπολιτειακής αναδιανομής. Η αποτυχία των ΗΠΑ στην διαχείριση της πανδημίας οφείλεται κυρίως στον Πρόεδρο χωρίς ιστορική συνείδηση κι όχι στην αρχιτεκτονική του ομοσπονδιακού συστήματος.

Η ΕΕ αποτελεί υπαρξιακή ανάγκη για όλα τα κράτη και τους λαούς που την απαρτίζουν. Στην Ευρώπη όμως δεν έχουμε ούτε Σύνταγμα, ούτε ενιαία δημοσιονομική πολιτική. Έχουμε πλεόνασμα εθνικού πατριωτισμού και έλλειμα ευρωπατριωτισμού. Κάποιοι ανατριχιάζουν και μόνο στο άκουσμα της λέξης «Ομοσπονδία».

Η δημιουργία της νομισματικής ένωσης χωρίς την δημοσιονομική ολοκλήρωση αποδείχθηκε κατασκευαστικό λάθος. Η αξία του νομίσματος ευρώ δεν είναι η ίδια στις ανομοιογενείς οικονομίες της ευρωζώνης. Για να λειτουργήσει με επιτυχία μια δημοσιονομική ένωση απαιτείται κοινός προϋπολογισμός. Για να έχεις κοινό προϋπολογισμό χρειάζεται να έχεις κάποιας μορφής πολιτική ένωση και μια ενιαία οικονομική διακυβέρνηση.  Η Ευρώπη θα αντιμετώπιζε διαφορετικά την πανδημία, αν οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν βυθίζονταν στις αυταπάτες τους, ότι τόση Ευρώπη αρκεί.

Ιστορική ανάγκη είχε χαρακτηρίσει το 2001 ο Γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας. το Ευρωσύνταγμα. «Η ήπειρός μας μπορεί να διαφυλάξει τον πολιτισμό και τη σημερινή μορφή ζωής, που δείχνει να απειλείται, μόνο αν μετατραπεί σε ένα ενιαίο πολιτικό ον».

Τον Μάιο του 2005 οι ίδιοι οι εμπνευστές του ΕυρωΣυντάγματος το απέρριψαν εν πολλοίς γιατί λεγόταν «Σύνταγμα», που παρέπεμπε στην έννοια τους κράτους και της κρατικής κυριαρχίας.  Η πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών -λόγω ελλιπούς ενημέρωσης- νόμιζαν ότι καταργείται η εθνική υπηκοότητα.

Δυστυχώς, ο κορωνοϊός δεν νοιάζεται για την εθνικότητα των ανθρώπων που σκοτώνει. Σαρώνει οικονομίες, βαθαίνει τις ανισότητες και αλλάζει δραματικά την φύση της παγκοσμιοποίησης και τους κανόνες της διεθνούς οικονομίας.

Δεν βρισκόμαστε όμως στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου, όπου το κέντρο βάρους βρισκόταν στα κράτη-μέλη που βάζουν τα εθνικά τους συμφέροντα πάνω από το υπερ-εθνικό/κοινοτικό συμφέρον.Ούτε το Συνταγματικό Δικαστήριο κάθε κράτους μέλους μπορεί να δίνει τη δική του ερμηνεία για το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει η Ευρώπη. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είναι ο συνταγματικός φύλακας της ΕΕ και αυτός πρέπει να παραμείνει.

Είναι από τις σπάνιες στιγμές που οι περισσότεροι στον πλανήτη συμφωνούν ότι οι πολιτικοί θεσμοί είναι αυτοί που παίρνουν τις πρωτοβουλίες. Η Ευρώπη είναι αντιμέτωπη με την βαθύτερη ύφεση στην ιστορία της.Η ΕΕ και τα κράτη μέλη έχουν την ευκαιρία συναποφασίσουν τον αναπροσανατολισμό των οικονομιών, επιλέγοντας ποιους από τους χειμαζόμενους κλάδους θα στηρίξουν και ποιους όχι.

Οφείλουν να ανταποκριθούν στην Ιστορία κι όχι στην συγκυρία.Να ανοίξουν  την συζήτηση για μια νέα Ευρωπαϊκή Συνθήκη, με σαφείς κανόνες διακυβέρνησης με στόχο την οικοδόμηση μιας Πολιτικής Ένωσης ομοσπονδιακού περιεχομένου. Η ενιαία αγορά, όπως αποδείχθηκε, είναι πολύ ευάλωτη χωρίς ενιαία πολιτική.

Σε μια εποχή ραγδαίων αλλαγών, κλιματικής αλλαγήςκαι άλλων αναδυόμενων απειλών για την υγεία και την κοινωνία, η επιστροφή στο εθνικό κράτος που ευαγγελίζονται οι κάθε είδους εθνολαϊκιστικές, ευρωσκεπτικιστές δυνάμεις θα προκαλεί μόνο επιπλέον ύφεση. Καμία χώρα της Ευρώπης, δεν έχει πλέον ούτε το ειδικό βάρος, ούτε το μέγεθος για να είναι πρωταγωνιστής στην παγκόσμια σκηνή.

O μ.Κ. (μετά κορωνοϊού) Κόσμος δεν θα είναι ίδιος την επόμενη μέρα. Πολλές βεβαιότητες στην οικονομία, την τεχνολογία και την ασφάλεια θα κλονιστούν. Η Ευρώπη θα μείνει ίδια;

www.athensvoice.gr